کسب و کار ضایعات

سالهاست که بخاری‌های قدیمی و وسایل سنتی برای تامین گرما در محیط، جای خود را به شوفاژ ها داده‌اند. این وسیله مشکلات زیادی را از بشر حل کرده که شاید یکی از مهم‌ترینش، جلوگیری از خطرات احتراق باشد. بدنبال فراگیرشدن استفاده از این ابزار گرمایشی، قطعا باید به حال فرسودگی و ضایعات شوفاژ نیز فکری کرد. بنابراین بشر در مدت کوتاهی پس از معرفی رادیاتور ها به جامعه، به فکر جمع‌آوری ضایعات و بازیافت آن افتاد. بازیافت قطعات فی بکاربرده شده در این وسایل در کنار بازیافت ضایعات آهنی مورد اهمیت واقع شد.

اما جنس رادیاتورها از چیست؟ برای جمع آوری و یا خرید و فروش ضایعات آن، باید ابتدا بدانیم شوفاژها از چه چیزی ساخته می‌شوند؟ در این مقاله ما توضیحات لازم برای آگاهی بخشی را در اختیار شما قرار می دهیم.

شوفاژ چیست؟

رادیاتورها (Radiator) نوعی وسیله‌ی گرمایشی هستند که امروزه برای گرم کردن بسیاری از خانه‌ها به کار برده می‌شوند. حرارت این وسایل از طریق لوله‌های حاوی آب گرمی که در داخل محفظه‌ی آن چرخش می‌کند، تامین می‌شود. از طریق فرایندهای طبیعی انتقال حرارت، نهایتا این گرما به محیط منتقل می‌شود. این فرایندها می‌توانند جریان همرفتی و یا تابشی باشند.

در طی فرایندهای گرمایشی شوفاژ، جریان هوای غیر مستقیم در فضای اتاق به انتقال گرما به بخش‌های مختلف کمک می‌کند. آب گرم در درون محفظه‌ی این وسایل، از طریق  پکیج یا موتورخانه تولید و به حرکت درمیاید. رادیاتورهای فی یا نیمه فی، توسط کارخانه‌های مختلف تولید و به بازار عرضه می‌شوند.

از این وسایل گرمایشی می‌توان در محیط کار، منازل، مدارس، دانشگاه‌ها، ادرات و اقسام محل‌های سرپوشیده استفاده نمود. بدیهی است پس از مدتی استفاده، مانند هر وسیله ی دیگر فرسوده و کهنه می‌شوند. زمانی که نیاز به دور انداختن رادیاتورها و تعویض آن‌ها با سیستم‌های جدید باشد، ضایعات شوفاژ تولید خواهند شد. ضایعات تولید شده جنس‌های مختلفی دارند که در ادامه توضیح خواهیم داد.

ضایعات شوفاژ را بنابر جنس آن‌ها، خریداری و بازیافت می‌کنند. بازیافت این محصولات بسیار حائز اهمیت است. زیرا علاوه بر کمک به جلوگیری از آلودگی محیط زیست، به حفظ سرمایه‌های ملی (منابع فات) نیز می‌پردازد.

[caption id="attachment_1456" align="aligncenter" width="1080"] تصویر 1- شوفاژ (رادیاتور) چیست؟[/caption]

جنس شوفاژ از چه فی است؟

گذشته از مواد غیر فی که در ساخت رادیاتورها به کار می‌رود، بخش عمده‌ی آن را قطعات فی تشکیل می‌دهند. پس وقتی حرف از بازیافت و فراوری ضایعات شوفاژ می‌شود، فات بیشتر مورد توجه خواهند بود. اما این سوال مطرح می‌شود که جنس فات مورد استفاده در این وسایل چیست؟

جنس ف عمده‌ی رادیاتور ها متفاوت است. ف بکارگرفته شده می‌تواند آلومینیوم، فولاد، مس، چدن و حتی برنجی باشد. بنابراین شوفاژها قیمت متفاوتی خواهند داشت و بالطبع ضایعات آن‌ها نیز ارزش مختلفی دارند. اگر انتقال بهتر حرارت معیار اصلی باشد، طبیعتا ف مس بهترین انتقال گرمایشی را دارد. اما به جهت قیمت بالای آن اصلا مقرون به صرفه نبوده و فات دیگر ارجح هستند.

به بیان بهتر قیمت تمام شده‌ی ساخت رادیاتور باید به گونه‌ای باشد که عموم مردم بتوانند آن را خریداری کنند. پس از مس، بیشترین بازده انتقال حرارت بر عهده‌ی آلومینیوم است. این ف با وجود قیمت نسبتا پایین‌تر نسبت به مس، بهتر از عهده‌ی انتقال گرمای لوله‌های آب بر می‌آید. بعلاوه، دچار زنگ زدگی و خوردگی نشده و این به معنای مقاومت و عمر بالای محصول نهایی خواهد بود.

با این حال جنس ف مورد استفاده به نوع آن بستگی داشته و ضایعات شوفاژ نیز به همین منوال مشخص می‌شوند.

انواع رادیاتور ها

رادیاتور آلومینیومی

این وسیله عمدتا در خانه ها و به شکل‌های متعارفی که می بینید، استفاده می گردد. از این شوفاژها در گرمایش خانه ها، اماکن عمومی، ادرات و مانند آن بهره می گیرند. آلومینیوم به جهت در دسترس بودن، قابلیت بازیافت، عدم اکسایش و در عین حال قیمت مناسب انتخاب شده است. این وسایل به طرز قابل توجهی سبک تر و شکیل تر از سایر انواع رادیاتور هستند. گاهی از سرب نیز در ترکیب این سیستم ها استفاده می شود.

رادیاتورهای فولادی

این گرم کننده‌ها برای تامین حرارت در برخی محل‌ها استفاده می‌شوند. ورقه‌های فولادی بکارگرفته شده در آن‌ها، بر خلاف آلومینیوم در معرض اکسایش و زنگ زدگی هستند. بنابراین لایه‌ای از جنس پلی استر آن‌ها را می‌پوشاند تا از خوردگی جلوگیری کند. سبکی در وزن، و قدرت بالای انتقال حرارت که در پکیج‌های آلومینیومی موجود است، در این وسایل نخواهد بود.

نوع توسعه یافته تر و پیشرفته تر شوفاژهای فولادی، رادیاتورهای پانلی یا پنلی نامیده می شوند.

[caption id="attachment_1459" align="aligncenter" width="1080"] تصویر 2- انواع رادیاتور[/caption]

رادیاتورهای قرنیزی

این وسیله، دارای آلیاژهای آلومینیومی است که مانند پوسته‌ای در جلوی سیستم‌های طولی قرار می‌گیرد. ساختار ایجاد شده در این سیستم، دما را به طور یکنواخت توزیع کرده و در مصرف انرژی صرفه جویی خواهد کرد.

رادیاتورهای شیشه‌ای

تکنولوژی‌های جدید و نیاز افزاینده در سلیقه‌ی مردم برای افزایش ظرافت و زیبایی در وسایل منزل، تولید کنندگان را به سمت وسایل متفاوت با قبل سوق داده است. یکی از این وسایل متفاوت ساخت رادیاتورهای شیشه‌ای است! با استفاده از این وسایل با یک تیر، دو نشان خواهید زد. هم جزئی تزیینی به دکوراسیون داخلی منزل خود اضافه کرده‌اید، و هم گرمایش مورد نیازتان را تامین می‌کنید.

انواع متعدد دیگری از سیستم‌ها وجود دارند؛ دکوراتیو، حوله خشک کن (از جنس فولاد یا استیل، شیشه‌ و آلومینیوم) و اقسام دیگر. هریک از این‌ها از جنس خاصی ساخته شده‌اند. اما عمده ترین مصرف این وسایل منجر به تولید ضایعات شوفاژ آلومینیوم و فولاد می‌شود.

[caption id="attachment_1460" align="aligncenter" width="1080"] تصویر 3- خرید و فروش ضایعات شوفاژ[/caption]

زمانی که رادیاتورها فرسوده و از کار افتاده شدند، نیاز به تعویض و جایگزینی آن‌ها احساس می‌شود. در چنین شرایطی مقدار زیادی ضایعات شوفاژ از جنس آلومینیوم و فولاد تولید می‌گردد که باید فراوری شود. مراکز جمع آوری ضایعات فی این قراضه‌ها را خریده و به بازیافت کنندگان به فروش می‌رساند. در کارخانه های بازیافت، ضایعات دریافت شده وارد کوره ها و تجهیزات شده و فراوری می گردند.

از آن زمان که بشر به تولید فولاد برای استفاده در سازه‌های فی روی آورده است، تا به همین امروز، شاهد افزایش تقاضا برای تولید آن هستیم. در حقیقت به تدریج نیاز به بکارگیری فولاد بیشتر و بیشتر شده و به دنبال آن تکنولوژی‌های مورد استفاده در رابطه با ساخت و پرداخت آن نیز طراحی و اجرا شده‌اند. این تکنولوژی‌ها نیاز به مواد اولیه‌ی متفاوتی مانند آهن اسفنجی، قراضه ها یا سنگ آهن دارند. اما استفاده از کدام منبع برای تولید فولاد بهتر از سایرین است؟ آیا استفاده از ضایعات آهن ارجحیت دارد یا آهن اسفنجی؟

ما در این مطلب سعی کرده‌ایم به مقایسه‌ی قیمت و مزایای استفاده از آهن اسفنجی به جای قراضه بپردازیم.

مختصری در مورد تکنولوژی‌های ساخت

در سال‌های اخیر دو تکنولوژی عمده در تولید آهن و چدن مورد استفاده قرار می‌گیرد:

• روش استفاده از کوره‌ی بلند موسوم به احیای غیر مستقیم
• روش استفاده کوره‌ی قوس الکتریکی موسوم به احیای مستقیم

اساسا در این دو روش، سنگ آهن یا همان اکسید آهن را احیا می‌کنند تا اکسیژن موجود در آن خارج شده و به آهن با درصد خلوص بیشتر دسترسی پیدا کنند. در تکنولوژی احیای غیر مستقیم، سنگ آهن، کک و آهک را به کوره‌های بلندی وارد کرده و در نهایت از آن، آهن خام بدست می‌آید. در ادامه آهن خام را به فولاد تبدیل کرده و ناخالصی‌ها را از آن جدا می‌کنند.

اما در احیای مستقیم قراضه‌ها و ضایعات آهن، یا آهن اسفنجی را به کوره‌های قوس الکتریکی وارد می‌کنند. در اغلب اوقات این روش را به احیای غیرمستقیم ترجیح می‌دهند، زیرا می‌توان گفت هزینه و زحمت کمتری دربردارد. هم‌چنین شواهد حاکی از آن است که در کوره‌های قوس سرعت تولید بالاتر بوده، در حالی که آلودگی کمتری نیز ایجاد می‌کنند.

اما در ایران از کدام روش و چه وسایل و ابزاری برای تهیه‌ی فولاد استفاده می‌کنند؟

در کشور ما به دلیل کمبود قراضه‌ی آهن، استفاده از آهن اسفنجی و کوره‌های قوس برای تولید فولاد متداول‌تر است. البته در برخی کارخانه‌ها نیز از آهن قراضه برای این امر استفاده می‌کنند. اما اگر محدودیت منابع نداشته باشیم، کدام ماده‌ی اولیه برای استفاده در این کوره ارجحیت دارد؟

در زیر سعی می‌کنیم اطلاعاتی برای تصمیم گیری در این مورد، در اختیار شما قرار داده و در نتیجه تصمیم بهتری اتخاذ کنیم.

[caption id="attachment_1321" align="aligncenter" width="1143"] تصویر ا- استفاده از کوره‌ی برقی (قوس الکتریکی) برای ذوب قراضه‌ها یا آهن اسفنجی[/caption]

مزایای استفاده از آهن اسفنجی به جای قراضه در تولید

به طور کلی فوایدی که در به کارگیری آهن اسفنجی (در کوره‌های قوس) نسبت به قراضه‌های آهنی وجود دارد، به سه دسته‌ی عمده قابل تقسیم است:

مزیت‌ها در ترکیب شیمیایی محصول نهایی (نسبت به استفاده از قراضه آهن)

• هموژن بودن و یکنواختی بیشتر در ترکیب نهایی محصول فولادی دیده می‌شود.
• درصد کمتری از گوگرد و فسفر در محصول نهایی وجود خواهد داشت.
• عناصر مزاحم و ناخالصی‌های موجود در فولاد نهایی از جمله مس، تنگستن، قلع، کروم، سرب و روی بسیار کمتر خواهد بود.
• کیفیت و خواص مکانیکی فی بسیار بالا می‌رود.
• راندمان و بهره‌وری در تولید فولاد افزایش می‌یابد.
• انتقال بهتر گرما و شتاب در واکنش‌های درون کوره صورت می‌گیرد.
• کاهش در نیتروژن موجود در ماده‌ی مذاب که باعث افزایش کیفیت شمش‌های نهایی خواهد شد.

مزیت‌ها در عملیات‌های قبل از ذوب شامل انبارسازی، انتقال و شارژ کوره

• امکان انبار کردن دانه‌های آهن اسفنجی نسبت به قراضه‌ی آهن به مراتب راحت‌تر خواهد بود.
• سهولت قابل توجهی در انتقال ماده‌ی اولیه به کوره‌ی قوس یا انبار ذخیره سازی وجود دارد.
• شارژ کوره‌های برقی با وجود دانه‌های گردشده و منظم آهن اسفنجی ساده‌تر می‌شود.
• در کلیه‌ی مراحل جابجایی نیاز به استفاده از ابزار و ماشین آلات سنگین مانند جرثقیل وجود نخواهد داشت.

[caption id="attachment_1322" align="aligncenter" width="1080"] تصویر 2- آهن اسفنجی برای بکارگیری در کوره های برقی[/caption]

مزیت‌ها در حین عملیات

• شارژ مداوم کوره‌های قوس با آهن اسفنجی امکان پذیر بوده که این موضوع سبب کاهش زمان ذوب و انرژی مصرفی می‌شود. (در حالی که در استفاده از قراضه برای تولید فولاد باید یک بار به طور کامل کوره شارژ شده و بلافاصله امکان شارژ مجدد و ادامه‌ی مسیر وجود نخواهد داشت.)
• کاهش مصرف برق به میزان 15 کیلو وات در ساعت به ازای هر تن ماده‌ی اولیه صورت می‌گیرد.
• میزان اکسیژن تزریقی به کوره کاهش خواهد یافت.
• قسمتی از انرژی مورد نیاز برای ذوب در کوره از کربن موجود در آهن اسفنجی تامین می‌شود.
• کاهش در مقدار شکست الکترود و سایش دیواره‌ی آن را خواهیم داشت.(در حالی که سقوط قراضه‌ها به داخل کوره اغلب منجر به شکست الکترود‌ها می‌شود.)
•  آسیب به قسمت‌های داخلی کوره برقی بسیار کمتر است.
• احتمال آلوده شدن اطراف کوره نیز کم‌تر می‌شود.

[caption id="attachment_1323" align="alignnone" width="1080"] تصویر 3- قراضه‌های آهن مورد استفاده در کوره‌های برقی[/caption]

مقایسه‌ی قیمت تمام شده در استفاده از آهن اسفنجی به جای قراضه‌ی آهن

به طور کلی سنگ آهن عمده‌ترین منبع مورد استفاده برای تولید فولاد در کل جهان است. اما استفاده از آن مستم وجود کوره‌های بلند و سرمایه گذاری قابل توجهی خواهد بود. هم‌ چنین این کوره‌ها آلودگی بیشتری نیز به محیط زیست وارد می‌کنند. بنابراین بکارگیری کوره‌های برقی در کنار قراضه‌های فی و آهن اسفنجی راهکار بهتری به نظر می‌رسد.

برای مقایسه‌ی قیمت تمام شده بین این دو ماده‌ی مصرفی می‌توان گفت به دلایل زیر استفاده از آهن اسفنجی به مراتب به صرفه‌تر خواهد بود:

1. کاهش آسیب به الکترود و قسمت‌های داخلی کوره، میزان خسارت‌های احتمالی را بسیار کم می‌کند.
2. با کاهش میزان زمان و انرژی مصرف شده می‌توان نتیجه گرفت هزینه‌های متحمل شده کاهش می‌یابد.
3. با توجه به عدم نیاز به تجهیزات و ماشین آلات فوق ثقیل، هزینه‌ی مورد نیاز بسیار کم خواهد بود.
4. کیفیت و خلوص بیشتر محصول نهایی به منزله‌ی صرف هزینه‌ی کم‌تر برای تولید حجم مشخصی از فراورده با خلوص معین است.

حالا که به ذکر مزایای استفاده از آهن اسفنجی در ساخت فولاد پرداختیم، مشخص می‌شود که جایگزینی قراضه‌ها با آهن اسفنجی (هم از نظر صرفه‌ی اقتصادی و هم از نظر زمان و سختی عملیات) توجیه پذیر خواهد بود. به علاوه در شرایطی که امکان دسترسی به آهن اسفنجی در کشور ما بهتر از قراضه‌های آهنی هست، ضرورت جایگزینی با این ماده دو چندان شده است.

با تشکر از همراهی شما

آهن و فولاد، دو ف بسیار پر کاربرد در وسایل و ابزار متداول در زندگی انسان هاست. تمامی قسمت‌های تکنولوژی، صنایع، ابزار و تجهیزات ساختمان‌ها و بسیاری اجزای دیگر در زندگی ما وابسته به آنها است. اما خطر خوردگی و اکسایش این مواد فی را تهدید و آسیب پذیر کرده است. از این رو بشر به فکر ابداع راه‌های مختلفی برای محافظت از این محصولات افتاده است. نتیجه‌ی تحقیقات و تلاش‌ها به ساخت نوعی آهن روکش‌دار موسوم به آهن گالوانیزه انجامیده است. با ما همراه باشید تا خصوصیات این ماده و ضایعات گالوانیزه را برای شما شرح دهیم. ضایعات گالوانیزه را در بین ضایعات آهن در مراکز جمع‌آوری و خرید قراضه‌ها، انبار و آماده‌ی فراوری می‌کنند.

آهن گالوانیزه چیست؟

به یک ورقه‌ی آهنی یا فولادی که با روکشی از جنس روی پوشانده شده باشد، گالوانیزه می‌گویند. فایده‌ی استفاده از این روکش، محافظت لایه‌های زیرین و جلوگیری از زنگ زدگی آن است. بصورتی که حتی اگر پوشش آن بعد از مدتی به هردلیلی از بین برود، لایه‌ی زیری زنگ نمی‌زند. بنابراین پوششی مناسب برای لوله‌های آب و مانند آن هستند.

برای تولید گالوانیزه، ورقه‌های نازکی از جنس آهن را در مخزنی حاوی روی مذاب فرو می‌برند تا سطح آن را بپوشاند. سپس آن را بیرون می‌آورند و آهن گالوانیزه  یا آهن سفید تشکیل می‌شود. ویژگی حائز اهمیت در این محصول، حفظ ساختار ماده در برابر افساد و به بیان بهتر زنگ زدن است که در طول مدت کوتاهی ف را شکننده و آسیب پذیر خواهد کرد.

به عملیات تولید ورق‌های گالوانیزه، گالوانیزاسیون یا آبکاری گالوانیزه سرد و گرم گفته می‌شود. این نام، دو روش کلی برای تولید این محصول را توضیح می‌دهد. در روش آبکاری گالوانیزه‌ی گرم، قطعه‌ی آهنی و فولادی مورد نظر را وارد مخزنی حاوی روی مذاب می‌کنند. دمای این مایع، تا 460 درجه‌ی سانتی گراد نیز می‌رسد. این روکش روی، با اکسیژن و کربن واکنش داده و یک لایه‌ی بسیار مقاوم را ایجاد می‌کند.

در آبکاری گالوانیزه‌ی سرد، باید روی را به صورت نمک، در درون یک محلول اسیدی یا آبی حل کنند. سپس محلول حاصل را به قطعه‌ی آهنی یا فی مورد نظر اسپری می‌کنند.

ضخامت لایه‌ی روی، بر روی قطعه آهنی یا فولادی در آبکاری گرم حدود 4 تا 5 برابر روش دیگر است. بنابراین قطعاتی که با آبکاری گرم ساخته می‌شوند، بیشتر برای بکارگیری در محیط‌های باز و خارج ساختمانی مفید هستند. زیرا مقاومت این محصولات در برابر خوردگی بسیار بیشتر است.

عسل یک خوراکی بسیارشیرین و مفید است که علاوه بر صبحانه و میان وعده ، از آن برای در درمان بیماری‌های مختلف نیز استفاده می شود. عسل می تواند سیستم ایمنی بدن شما را تقویت کند و از مبتلا شدن شما به بیماری ها جلوگیری کند. عسل چربی و کلسترولندارد و برای سلامتی مضر نیست. اما سرشار از کلسیم و آهن و فیبر است.

برخی عسل را با موم استفاده می کنند. موم برای لثه ها و داندان هایتان مفید است اما جذب نمی شود. اگر صبح ها کمی عسل بخورید دیر تر گرسنه یا خسته می شوید.

عسل ویتامین B₁₂  و  C دارد واجازه نمیدهد بیماری های ویروسی مثل سرماخوردگی و آنفولانزا شما را گرفتار کنند.هم چنین خواص آنتی بیوتیکی دارد و می تواند باکتری وقارچ  را از بین ببرد. جالب است بدانید مالیدن آن بر روی زخم از زمان های کهن مرسوم بوده است، زیرا از رشد میکروب ها و عفونت در محل زخم جلوگیری می کند.

و یک آنتی اکسیدان قوی (ضدسرطان) یاد می‌شود.

عسل طبیعی  ضد سرطان است و برای رفع یبوست ، آرامش اعصاب و خوب است و در ضمن خواب آور نیز هست.

در قرآن هم به خوردن عسل  سفارش شده است و بهتر است صبح ها جایگزین شکر و مربا شود.

این متن دومین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.

زکات علم، نشر آن است. هر وبلاگ می تواند پایگاهی برای نشر علم و دانش باشد. بهره برداری علمی از وبلاگ ها نقش بسزایی در تولید محتوای مفید فارسی در اینترنت خواهد داشت. انتشار جزوات و متون درسی، یافته های تحقیقی و مقالات علمی از جمله کاربردهای علمی قابل تصور برای ,بلاگ ها است.

همچنین وبلاگ نویسی یکی از موثرترین شیوه های نوین اطلاع رسانی است و در جهان کم نیستند وبلاگ هایی که با رسانه های رسمی خبری رقابت می کنند. در بعد کسب و کار نیز، روز به روز بر تعداد شرکت هایی که اطلاع رسانی محصولات، خدمات و رویدادهای خود را از طریق بلاگ انجام می دهند افزوده می شود.

این متن اولین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.

مرد خردمند هنر پیشه را، عمر دو بایست در این روزگار، تا به یکی تجربه اندوختن، با دگری تجربه بردن به کار!

اگر همه ما تجربیات مفید خود را در اختیار دیگران قرار دهیم همه خواهند توانست با انتخاب ها و تصمیم های درست تر، استفاده بهتری از وقت و عمر خود داشته باشند.

همچنین گاهی هدف از نوشتن ترویج نظرات و دیدگاه های شخصی نویسنده یا ابراز احساسات و عواطف اوست. برخی هم انتشار نظرات خود را فرصتی برای نقد و ارزیابی آن می دانند. البته بدیهی است کسانی که دیدگاه های خود را در قالب هنر بیان می کنند، تاثیر بیشتری بر محیط پیرامون خود می گذارند.

در حوزه‌ی صنایع مرتبط با فات، کشور ما دارای انواع کارخانه‌ها و تاسیسات است که خدمات متنوعی را ارائه می‌دهند. در واقع، این کارخانجات فات مورد نیاز صنایع وابسته را پرداخت و فرآوری می‌کنند. یکی از مهم‌ترین آن‌ها کارخانه گسترش فولاد تبریز است. در این مقاله به توضیحاتی پیرامون این شرکت بزرگ و عمده فعالیت‌های آن خواهیم پرداخت. این شرکت یکی از فعالان پیشگام در زمینه‌ی خرید و فروش ضایعات آهن است که با خواندن این مطلب متوجه این امر خواهید شد.

معرفی کارخانه گسترش فولاد تبریز

این شرکت چیزی فراتر از کارخانه بوده و می‌توان از آن به عنوان یک مجموعه‌ی تخصصی از مجتمع‌ها و کارخانجات بزرگ یاد کرد. هم اکنون بسیاری از فعالیت‌های صنعتی و فعالیت‌های در حال احداث در کشورمان تحت نظر این شرکت برقرار است. چنانچه در گذشته نیز پروژه‌های بزرگی را به بهره برداری رسانده است.

از سال‌های آغازین فعالیت این شرکت گسترده، یعنی حدود سال 1381 تا به کنون، انواع و اقسام طرح‌های استراتژیک و تاثیر گذار را مدیریت نموده است. در سال‌های اخیر این شرکت با زیر مجموعه‌های آن که در زمینه‌های مختلفی فعالیت می‌کنند، شناخته می‌شود.

کارخانه گسترش فولاد تبریز و تمامی شرکت‌های تحت پوشش آن، در برنامه‌ی چهارم توسعه در راستای ت‌های کلان دولت قرار گرفت. بنابراین با هدف توسعه‌ی واحدهای فولاد سازی و صنایع معدنی  وابسته در دستور کار قرار گرفت. از آن زمان تا به همین امروز رشد تصاعدی را در پیش گرفته و ت‌های داخلی در پیش گرفته شده بر موفقیت آن می‌افزاید. یکی از این موفقیت‌ها، اعتماد به نیروی انسانی و بکارگیری متخصصان کار آزموده و با مهارت است.

تولیدات کارخانه گسترش فولاد تبریز عمدتا انواع مختلفی از محصولات فولادی و آهنی هستند. البته اخیرا مدیریت شرکت گسترش فولاد تصمیم گرفت تا برای تحقق سریعتر توسعه‌ی صنعت و افزایش فرصت اشتغال در منطقه اقدام کند. این اقدام به صورت ساخت و واگذاری مجموعه‌ی کارخانجات برای ایجاد موقعیتی مناسب جهت شراکت عموم مردم انجام شد.

به شکلی که امروزه انواع شرکت‌ها و مجموعه‌های متعدد که در زمینه‌های مختلفی فعالیت دارند، زیر مجموعه‌ی این شرکت محسوب می‌شوند. از جمله‌ی این شرکت‌ها می‌توان کارخانجات گروه صنعتی درپاد تبریز، گروه کارخانجات یاقوت صنعت تبریز، مجتمع فولاد صائب تبریز و مانند آن را نام برد. دفتر اصلی این مجموعه هم اکنون در دو شهر تهران و تبریز برقرار است.

[caption id="attachment_1482" align="aligncenter" width="1080"] تصویر 1- نمای بیرونی قسمتی از کارخانجات گسترش فولاد تبریز[/caption]

تولیدات کارخانه گسترش فولاد تبریز

لیستی مختصر از انواع تولیداتی را که در کل این مجموعه تولید و روانه‌ی بازار و صنایع وابسته می‌شوند، در زیر نام می‌بریم:

• انواع شمش فولادی (مانند بیلت و بلوم)
• انواع میلگرد (همچون نوع ساده، آجدار و کلاف)
• اقسام فراورده‌های معدنی (مثل سنگ آهن، کانسنگ مس و طلا، سنگ آهک و سیلیس با خلوص بسیار بالا، هماتیت، مگنتیت، کنسانتره تیتان و زغال سنگ)
• انواع مقاطع فولادی (مانند تیر آهن، نبشی و نودانی)
• اقسام سازه‌های فی (فولادی، آهنی، گالوانیزه و.)
• انواع لوله‌های فولادی و گالوانیزه (مورد استفاده در آب رسانی و گاز رسانی)
• ورق‌های گالوانیزه
• انواع قوطی‌های مربع و مستطیل مورد نیاز در صنایع و ساختمان سازی

زمینه‌های فعالیت کارخانه گسترش فولاد تبریز

بخش خودرو

این بخش در راستای افزایش مشارکت مردم و ارتقای سطح اشتغال‌زایی ایجاد شده است. تولیدات گسترده‌ی این قسمت، اقسام تریلرهای چادری، کفی، کانتین بر، یخچالی و انواع قطعات مورد استفاده در خودرو سازی است.

از شرکت‌های زیر مجموعه‌ی این قسمت ، شرکت بنیان دیزل و شرکت ماشین سازی یاقوت تبریز است.

[caption id="attachment_1483" align="aligncenter" width="1080"] تصویر 2- نمای داخلی بخشی از کارخانجات گسترش فولاد تبریز[/caption]

بخش مهندسی

همانطور که در بالاتر اشاره شد، محصولات سازه‌ای مختلف که در کارخانه گسترش فولاد تبریز و کارخانجات وابسته تولید می‌شوند، برای بکارگرفته شدن در پروژه‌های عظیم کشوری نیاز مند مجموعه‌ی فنی مهندسی ویژه ای است. بنابراین این شرکت دست به احداث چنین مجموعه‌ای در قالب شرکت فنی مهندسی سترگ آذران زد.

در بخش مهندسی گسترش فولاد، متخصصان مجرب و کارآزموده، طرح‌های بزرگ محوله را مدیریت می‌کنند. چندین طرح موفقیت آمیز نیز در کارنامه‌ی فعالیت این شرکت به ثبت رسیده است.

بخش فولاد

همانطور که از نام این مجموعه بر می‌آید، فعالیت‌های در زمینه‌ی فولاد اصلی‌ترین و ابتدایی‌ترین مسئولیت این مجموعه خواهد بود. تخصص لازم موجود در این شرکت باعث شده سرمایه گذاری کلانی در این بخش انجام شود.

تولیدات این قسمت از مجموعه در حوزه‌ی ساخت اقسام لوله و پروفیل، انواع میلگرد ساده و آجدار، کلاف میلگرد، مقاطع نیمه سنگین و سنگین فولادی، تیرآهن بال پهن، سازه‌های مختلف فی سنگین و سبک، جرثقیل سقفی و مانند آن است. البته با در نظر گرفتن چشم انداز توسعه، واحدهای در حال احداث این مجموعه در آینده تولیدات گسترده‌تری نیز خواهند داشت.

بخش فرهنگی ورزشی و آموزشی

یک مجتمع آموزشی، فرهنگی و ورزشی در این قسمت از مجموعه، با هدف پرورش نیروی ماهر و با تجربه فعالیت می‌کند. در حقیقت با انجام فعالیت‌های جانبی مذکور، سطح مهارت و انرژی شاغلین این مجموعه افزایش یافته و سلامت آن‌ها نیز تامین می‌گردد.

در بخش فرهنگی ورزشی کارخانه گسترش فولاد تبریز ، باشگاه فرهنگی ورزشی به همین نام تاسیس و شروع به کار کرد. سرمایه گذاری‌های مورد نیاز و بهره گیری از مربیان و متخصصان مورد نیاز بر سرعت پیشرفت این مجموعه افزود. در حال حاضر، دو باشگاه زیر مجموعه‌ی این بخش، شامل مجتمع آموزشی، فرهنگی و پژوهشی دریک و باشگاه فرهنگی، ورزشی گسترش فولاد تبریز مشغول به کار است.

[caption id="attachment_1484" align="aligncenter" width="1080"] تصویر 3- باشگاه ورزشی زیر مجموعه ی گسترش فولاد[/caption]

بخش بازرگانی

قطعا مجموعه‌ی به این گستردگی به یک بخش بازرگانی برای مدیریت مباحث تجارتی نیاز خواهد داشت. بخش بازرگانی در این شرکت با هدف ایجاد یک سیستم یکپارچه در هماهنگی با مشتریان و ارائه خدمات مربوط به وجود آمد.  این قسمت با نام گروه بازرگانی شاهین تبریز معرفی و مشغول به کار شد.

به بیان بهتر انواع خدمات بازاریابی و فروش محصولات، ارائه ی خدمات  در رابطه با محصولات فولادی و فی مختلف در این مجموعه به این قسمت تعلق دارد.

بخش معدن

بدیهی است که برای تامین مواد مورد نیاز و سنگ‌ها و کانی‌های فی که برای بهره برداری مورد نیاز است، وجود یک بخش مرتبط بسیار هوشمندانه است. بنابراین سنگ آهن مورد نیاز برای بکارگیری در کارخانه گسترش فولاد تبریز از این قسمت تامین می‌شود. فعالیت‌های بخش معدن شامل امور اکتشاف منابع، استخراج سنگ، خردکردن، دانه بندی، پرعیار سازی مواد معدنی و سپس انتقال به تجهیزات فرآوری و پرداخت  می‌شود. این بخش برای شناسایی و استخراج معادن در استان آذربایجان شرقی، اذربایجان غربی، اردبیل و استان‌های همجوار فعالیت می‌کند.

از جمله واحدهای زیر مجموعه‌ی این قسمت می‌توان گروه صنعتی توانگران سهند، شرکت صنایع مس سهند آذران و شرکت تیتانیوم آذربایجان را نام برد.

بخش ساختمانی

یکی از زمینه‌های دیگری که با هدف گسترش این مجوعه ایجاد شد، بخش ساختمان سازی است. این قسمت از کارخانه گسترش فولاد تبریز، به ساخت مراکز اقامتی، تفریحی، خدماتی، تجاری و مانند آن در محدوده‌ی شمال و شمال غرب کشور می‌پردازد.

شرکت‌های زیر مجموعه‌ی بخش ساختمانی شامل شرکت توسعه کوک و شرکت سازه های فضایی روشن روش هستند. از جمله پروژه‌های انجام شده‌ی شرکت توسعه کوک، احداث بزرگترین مرکز اقامتی، تفریحی، ورزشی، فرهنگی، تجاری، خدماتی و اداری در شمال غرب کشورمان است.

بنابراین همانطور که در بالا گفتیم، مجموعه‌ی کارخانه گسترش فولاد تبریز از پیشگامان حوزه‌ی تولید فولاد و سایر محصولات فی است. یکی از مواد مورد استفاده برای تولید فولاد در کوره‌ها، ضایعات آهن است. پس این شرکت با خریداری ضایعات آهن از فروشندگان نیز، به فرآوری آن برای تولید فولاد می‌پردازد.

در صنایع مختلف امروزی از انواع فات استفاده می‌شود. اما بدون شک یکی از مهم‌ترین اقسام فات مورد استفاده، آهن است. سنگ آهن را از معادن شناسایی شده استخراج کرده و پس از فرآوری و خالص سازی، برای تولید انواع سازه‌های فی مورد استفاده قرار می‌گیرد. صنایع و تمدن‌های پیشرفته‌ی امروزی تا حدود زیادی به سازه‌های فولادی و چدن حاصل از این سنگ نیازمندند. در این مقاله ما برایتان شرح می‌دهیم که سنگ آهن اساسا چیست و بشر چگونه از آن بهره‌مند می‌شوند. هم چنین در نهایت متوجه خواهید شد که چرا استفاده از ضایعات آهن برای تولید فولاد، بر بکارگیری سنگ های معدنی اولویت دارد.

سنگ آهن چیست؟

سنگ آهن (Iron ore) نوعی سنگ معدنی حاوی رگه‌هایی از آهن (Fe) است که برای مورد استفاده قرار گرفتن، باید خالص سازی شود. برای خالص کردن این سنگ، باید فرایند ذوب و احیا در کوره‌ها به شکل متداول امروزی، انجام شود. این سنگ از فراوان‌ترین سنگ‌های فات در زمین است، بصورتی که می‌توان گفت حدود 5 درصد از کل پوسته‌ی زمین را اکسید آهن تشکیل داده است.

ترکیبات موجود در سنگ آهن

دو کانی رایج در ترکیب سنگ آهن با نام‌های هماتیت و مگنتیت مشخص می‌شوند. هماتیت، نوعی کانی با فرمول شیمیایی Fe₂O₃ و نام‌های معادل حدید و شادنه است. این کانی حاوی حدود 70 درصد (Fe) و 30 درصد اکسیژن است. از این کانی در رنگ سازی و تولید ضد زنگ‌ها استفاده می‌کنند.

کانی دیگر با نام مگنتیت، برگرفته از واژه‌ی یونانی به معنای آهنربا است. فرمول شیمیایی کانی مگنتیت به صورت Fe₃O₄ بوده و حاوی 72 درصد Fe است. البته انواع دیگری از سنگ آهن وجود دارند که با نام کانی‌های سازنده‌ی آن‌ها، زئولیت، لیمونیت، سیدریت، گرینالیت، مارکالیت و. مشخص می‌شوند. قدم اول در بدست آوردن منابع خام سنگ آهن، شناسایی معادن غنی از این سنگ است که توسط مهندسان و کارشناسان حرفه‌ای معدن صورت می‌گیرد.

پس از شناسایی معادن بالقوه، سنگ آهن را استخراج و برای جدا کردن ناخالصی‌ها و بدست آوردن ف خالص آماده می‌کنند. آهنی که خالص شده به صورت پودری تیره رنگ حاصل می‌شود که در برابر اکسایش و ضربه بسیار آسیب پذیر است. در حقیقت برای اینکه جهت استفاده در سازه‌های فی مستحکم در صنایع مختلف مانند ساختمان سازی مناسب شود، ابتدا می‌بایست با عناصر دیگر ترکیب شود. به ترکیب آهن با عناصر دیگر که عموما کربن، نیکل و کروم هستند، آلیاژ می‌گویند.

کشور چین بزرگترین وارد کننده و مصرف کننده‌ی این سنگ در بین بقیه‌ی کشورهاست. کشورهای استرالیا و برزیل نیز بزرگترین تولید کنندگان آن در کل جهان به شمار می‌روند.

تصویر 1- نمونه‌ای از سنگ آهن استخراج شده از معادن آهن

در روند بازیافت و فراوری ضایعات فی مختلف، مراحل متعددی وجود دارد که بدون شک یکی از مهم‌ترین آن‌ها، جداسازی قطعات و ضایعات فی جمع آوری شده است. این جداسازی از این نظر اهمیت دارد که هر جنس از ف مراحل و فرایندهای خاص خود را برای فراوری مجدد نیاز دارد. بنابراین باید قراضه‌های جمع آوری شده از لحاظ تفاوت در جنس فی، جداسازی شوند و این امر نیازمند تکنولوژی‌های خاص برای هر یک است. امروزه ماشین آلات جداسازی مختلفی بدین منظور طراحی شده‌اند که سعی کرده‌ایم در این متن یک دورنما از کار هر یک را شرح دهیم.

مراحل اصلی در بازیافت ضایعات فی

1. جمع آوری و خرید قراضه‌ها از مراکز صنعتی یا اماکن مسی صورت گرفته و به انبار منتقل می‌شود.
2. جداسازی ضایعات با جنس‌های مختلف که توسط ابزار و ماشین آلات جداسازی به خصوصی انجام می‌شود.
3. خرد کردن قطعات برای آسان‌تر شدن مراحل فراوری و بارگیری در کوره‌های ذوب (با تکه تکه کردن قراضه‌های بزرگ و حجیم، و ایجاد قطعات کوچک‌تر، راندمان ذوب بالاتر می‌رود، زیرا گرما راحت‌تر به تمامی قسمت‌های قراضه نفوذ خواهد کرد.)
4. ذوب قطعات در کوره‌های مخصوص و تحت دمای بسیار بالا (کوره‌ها نیز انواع متفاوتی بر حسب مواد استفاده دارند.)
5. خالص سازی مواد مذاب به وسیله‌ی انجام فرایندهایی که ناخالصی‌ها را از ماده‌ی مذاب جدا می‌کند.
6. انجماد و بارگیری در قالب‌های شمش یا قطعات مختلف مورد نیاز که پس از خنک شدن محصول نهایی با قطعات کوچک‌تر و مناسب برای استفاده در صنایع تولید خواهد شد.
7. ارسال محصولات تولید شده به صنایع و کارخانه‌های مصرف کننده

تصویر 1- نمونه ای از چنگک های ابزار و ماشین آلات جداسازی ضایعات

ضایعات و زباله‌ها، از ابتدای زندگی بشر، جزء جدا نشدنی زندگی‌ها بوده‌اند و سالانه خیل عظیمی از این ضایعات در سراسر جهان تولید و به زباله‌دانی‌ها سپرده می‌شوند. این مساله آلودگی کره‌ی زمین و منابع طبیعی را بیش از پیش در معرض خطر قرار می‌دهد. علاوه بر آن، میزان منابع و معادنی که برای این ساخت مواد مصرف می‌شوند، محدود بوده و نیازمند دقت در تولید زباله‌ها و ضایعات فی است. مساله‌ای که امروزه برای رفع این مشکلات مطرح شده و بسیاری از جوامع جهانی به خوبی از آن استقبال کرده‌اند، بحث بازیافت زباله‌ها و ضایعات فی است. در این مطلب به چگونگی بازیافت ضایعات  توسط کوره‌های القایی بدون هسته خواهیم پرداخت.

معرفی کوره‌های القایی بدون هسته

این کوره‌ها از انواع کوره‌های مختلفی هستند که برای ذوب و استفاده‌ی مجدد از ضایعات فی مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. وجود ویژگی‌های خاصی در این نوع کوره‌ها، استفاده‌ی گسترده‌تر از آن‌ها را نسبت به دیگر انواع موجود، توجیه می‌کند.

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد در این کوره‌ها، حرکت حمام فی نامیده می‌شود، بدین معنا که مواد مذاب در درون کوره حرکت‌های حلقوی خاصی را تحت اثر میدان مغناطیسی موجود، خواهند داشت. این حرکت، در اساس به قدرت کوره و فرکانس عملیاتی آن بستگی دارد.

اما چرا این ویژگی برای بازیافت ضایعات به نحو مطلوب اهمیت دارد؟ زیرا حرکت حمام سبب می‌شود تا گدازه‌های درون کوره، چه از نظر ترکیب و چه از نظر دمای آزاد شده، به خوبی همگن و یکنواخت شوند. این حرکت درست مانند یک همزن برقی عمل کرده و در زمانی که ضایعات فی اندازه‌ی ریز داشته یا از جنس‌های متفاوت هستند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

فناوری‌های جدیدتر در ساخت کوره‌های القایی بدون هسته، این امکان را فراهم آورده‌اند تا یک کوره‌ی القایی با فرکانس قابل تنظیم در دسترس باشد. تغییرات فرکانس عملکردی کوره سبب می‌شود در انتخاب قدرت گرمایش کوره و تنظیم شدت حرکت حمام آزادی عمل بیشتری داشته باشیم.

مزیت این کوره‌های جدید ورود مستقیم گرما به ف است، در شرایطی که وجود حرکت حمام نیز از جهش قابل توجه دمایی در بخش‌های مختلف کوره جلوگیری می‌کند. با وجود قابلیت کنترل دقیق دما و فرایند ذوب، می‌توان موارد دیگری را به عنوان مزیت برای آن‌ها برشمرد. از جمله: تلفات ذوب کم، کاهش آلودگی محیط زیست و محیط کار، آنالیزهای بسیار پایدار و دقیق و راندمان انرژی بالادر بازیافت ضایعات فی.

حتی می‌توان از مبدل فرکانس پیشرفته در کنار کوره‌های با فرکانس متوسط استفاده کرد و تا حد زیادی با کنترل دیجیتالی این کوره‌ها، به مهندسی فرایند به نحو دلخواه در بازیافت ضایعات پرداخت.

اجزای کوره‌های القایی فرکانس-متوسط بدون هسته

یک سیستم ذوب القایی پیشرفته با قدرت بالا مانند شکل از چندین قسمت مهم تشکیل شده است:

• واحد ذوب شامل بدنه‌ی کوره و چهارچوب آن
• سیستم منبع تغذیه و ذخیره‌ی نیروی الکتریکی با ترانسفورماتور، مبدل فرکانس و قفسه‌ی خازن
• سیستم کنترل فرایند با سیستم توزین، اتاقک اپراتور و پردازنده‌ی ذوب
• تجهیزات جانبی از جمله دستگاه آبرسان، شارژر و سیستم جمع‌آوری گرد و غبار

عکس 1- کارخانه ذوب فرکانس متوسط

در پروژه‌های جدید جمع‌آوری و بازیافت ضایعات فی، کوره‌های جدید بدون هسته با فرکانس متغیر، به دلیل مزایای متعددی که دارند، جایگزین تاسیسات قبلی(کوره‌های فرکانس اصلی) شده‌اند.

یکی از مزایای اصلی این است که به لطف فرکانس بالاتر، کوره می‌تواند برای ضایعات مختلف بدون هیچ اتلافی، با اطمینان به کارگرفته شود. در واقع با چگالی نیروی چند برابر کوره‌های با فرکانس اصلی، می‌توان اتلاف و خسارت را به حداقل رسانده و کیفیت بازیافت ضایعات را افزایش داد.

ظرف مخصوص مواد مذاب که ضایعات فی در آن ذوب می‌شوند، نسوز بوده و در داخل مارپیچ جریان القایی که توسط یک میدان مغناطیسی تولید می‌شود، قرار دارد. میدان مغناطیسی با ایجاد جریان‌های حلقوی موسوم به حرکت حمام، عملکردی مشابه همزن را بر ماده مذاب اعمال می‌کند.

هم چنین به دلیل اثر سطحی در ناحیه‌ی حاشیه‌ی مواد مذاب، که به طور مستقیم در مجاورت دیواره‌ی ظرف نسوز قرار دارد، چگالی جریان به بیشترین حد خود می‌رسد. یک میدان مغناطیسی ثانویه نیز از حرکت جریان گدازه‌ها، برخلاف جریان القایی تولید می‌شود.

جمع‌آوری و خرید و فروش ضایعات یک شغل مهم و با درآمد مناسب است که کمتر به آن توجه شده است. گفته می‌شود بیشتر افرادی که صرفا ضایعات و قراضه‌های فی یا غیرفی را جمع‌آوری کرده و می‌فروشند، در طول مدت معین قادر خواهند بود تا انبارهای خود را تاسیس کنند. نکته‌ی جالب توجه این است که شاید از دور اینگونه به نظر نرسد، اما خلاف چیزی که فکر می‌کنید، درآمد خوبی به این افراد تعلق خواهد داشت.

از طرفی صرف نظر از منافع مالی که در کار جمع‌آوری و خرید و فروش ضایعات وجود دارد، این کار یک اام غیر قابل انکار برای محیط زیست، جامعه و اقتصاد است. بنابراین اگر می‌خواهید قدم در این شغل گذاشته و با سرمایه‌ای اندک نسبت به بسیاری شغل‌های دیگر، کار خود را شروع کنید، به شما پیشنهاد می‌کنیم که خواندن این متن را از دست ندهید.

تصویر 1- جمع‌آوری ضایعات فی برای خرید و فروش